پرورش خانگی جلبک اسپیرولینا : صفر تا 100 پرورش خانگی جلبک اسپیرولینا را در اینجا مطالعه کنید
برای کشت و پرورش جلبک اسپیرولینا در خانه، ترکیبات غذایی و ابزار مخصوصی استفاده می‌شود. با مطالعه این مقاله میتوانید کشت و پرورش خانگی اسپیرولینا را مرحله به مرحله پیش ببرید
- ترکیبات غذایی مورد نیاز:
ترکیبات اصلی که برای کشت جلبک اسپیرولینا استفاده می‌شود شامل جوش شیرین یا سدیم بی کربنات، منیزیوم سولفات، آمونیوم فسفات، پتاسیم فسفات، کلسیم کلرید، آهن و … است. در واقع این ترکیبات عناصر تشکیل دهنده محیط کشت زاروک است که در مقاله محیط کشت اسپیرولینا به طور کامل توضیح داده شده است. برای داشتن یک کشت بی نقص و راحت بهتر است از محیط کشت‌های آماده که در بخش محیط کشت وجود دارد استفاده کنید، تا خیال تان از بابت مواد غذایی راحت باشد.
ابزار لازم برای پرورش خانگی جلبک اسپیرولینا
استوک جلبک اسپیرولینا: بذر اولیه یا استوک جلبک اسپیرولینا را میتوانید از بانک‌های جلبک تهیه کنید. برای مطالعه ویژگی‌های یک استوک خوب میتوانید به مقاله استوک جلبک اسپیرولینا مراجعه کنید.
ظرف کشت: اندازه ظرف کشت به میزان تولید شما و نحوه‌ی تابش نور بستگی دارد. ظرف کشت اسپیرولینا باید کم عمق و پهن باشد تا نور به خوبی به همه جا برسد. ظرف های رایج برای این کار آکواریوم، بطری‌های آب 4 لیتری، مخزن آبسرد کن است.
دما سنج: بهتر است از دماسنج هایی که ضد آب استفاده کنید.
پمپ هوا: قدرت پمپ هوا باید متناسب با حجم ظرف کشت باشد. جلبک اسپیرولینا برای رشد نیاز به هوا دارد، به همین دلیل از لوله هوا استفاده می‌شود. لوله های هوا به پمپ هوا متصل بوده و هوا را به داخل مایع کشت می‌دمد. لوله هوا باید طوری در ظرف کشت قرار گیرد که تا هوا به طور یکسان به همه نقاط برسد. دمیده شدن هوا همچنین باعث همخوردن مایع کشت و جلوگیری از ته نشینی می‌شود، در نتیجه سلول‌های اسپیرولینا به دیواره‌ها متصل نمی‌شود. بهتر است لوله‌ی هوا را در اندازه بلند تهیه کنید. از سنگ هوا که برای آکواریوم مصرف دارد استفاده نکنید، زیرا بوی بدی در آب ایجاد می‌کند و اسپیرولینا روی آن رشد می‌کند. بین پمپ هوا و لوله هوا یک شیر قرار می‌گیرد که مانع برگشت کشت اسپیرولینا به داخل پمپ می‌شود. پمپ هوا را میتوانید از بخش تجهیزات کشت سایت آلگی پرشیا تهیه فرمایید.
گیره لباس و توری صافی: از این ابزار جهت برداشت اسپیرولینا استفاده می‌گردد
کاغذ pH: برای پیش بینی خطرات احتمالی و بررسی زمان برداشت اسپیرولینا از کاغذ pH استفاده می‌شود.
ترازو : برای اندازه گیری مواد غذایی و میزان اسپیرولینا بدست آمده از ترازو با دقت 1 گرم استفاده می‌شود.
میکروسکوپ (اختیاری): یکی از ابزارهای مهم برای بررسی آلودگی کشت اسپیرولینا میکروسکوپ است. با دیدن شکل سلول‌های اسپیرولینا و عدم وجود ذرات دیگر زیر میکروسکوپ ازعدم وجود آلودگی مطمئن می‌شویم.
سلفن: مهم ترین فاکتور در کشت و پرورش اسپیرولینا، عدم وجود آلودگی است. بنابراین باید روی ظرف کشت را با وسیله ای مانند سلفون که شفاف است پوشش داد تا نور رد شود اما ذرات گرد و خاک و عوامل آلودگی وارد نشود. سلفن را خوب اطراف ظرف فیکس کنید و آن را قبل از اینکه کثیف شود تعویض کنید.
مراحل پرورش اسپیرولینا در خانه
برای شروع کشت جلبک اسپیرولینا بهتر است از ظرف کوچک (10 لیتری) شروع کنید تا سازوکار کار با جلبک دستتان بیاید. ابتدا محیط کشت را بر اساس دستور گفته شده در آب فیلتر شده بریزید. لوله‌ی هوادهی را درون ظرف کشت قرار دهید و 12 ساعت اجازه دهید هوادهی شود تا مواد به خوبی حل گردد. بعد از 12 ساعت نباید رسوبی در ظرف مشاهده کنید. سپس استوک جلبکی که خریداری کردید را آرام تکان دهید و با غلظت یک به ده (10%) با محیط کشت مخلوط کنید. یعنی اگر 9 لیتر محیط کشت دارید مقدار 1 لیتر از استوک به آن اضافه کنید. حالا ظرف کشت را در معرض نور طبیعی یا لامپ LED قرار دهید. پمپ هواده هم روشن است و کشت جلبک شروع می‌شود. به طور کلی جلبک‌ها گرایش به تشکیل توده دارند، به همین دلیل باید یک جریان ایجاد شود تا سلول‌های اسپیرولینا به هم متصل نشوند. در صورت تشکیل توده، اگر رنگ آن سبز تیره باشد قابل برداشت است اما در صورت مشاهده توده زرد یا سفید آن را از کشت جدا کرده و دور بیاندازید. یادتان باشد هنگام افزایش حجم کشت اگر از ظرف های عمیق استفاده کنید الزاما میزان تولیدتان همانقدر افزایش نمی‌یابد، زیرا نور به خوبی به همه ی جای ظرف نمی‌رسد.
شرایط پرورش جلبک اسپیرولینا:
محل قرار گیری ظرف کشت: ظرف کشت می‌تواند در محیط بیرون یا در فضای بسته قرار گیرد که در هر دو حالت باید به عامل نور و دما توجه کرد که در پایین‌تر به آن اشاره می‌شود.
نوردهی : نور مهم ترین عامل پرورش جلبک اسپیرولینا می‌باشد. نور خورشید بهترین منبع نور برای جلبک اسپیرولینا است اما نور با شدت بالا به سلول‌های اسپیرولینا آسیب می‌زند و باعث بالا رفتن دما می‌گردد. در ابتدای رشد اسپیرولینا بهتر است روی ظرف کشت را با پارچه سفید جهت جلوگیری از تابش نور مستقیم بپوشانید تا هنگامی که کشت شما غلیظ شود. اگر در فضای بسته کشت می‌دهید، قرار گیری ظرف کشت کنار پنجره جای مناسبی می‌باشد اما اگر فضای منزل از نور خوبی برخوردار نیست، باید از لامپ های LED شاخه ای استفاده کنید.
دما: بهترین دما برای اسپیرولینا 30 درجه می‌باشد. اگر دما از 38 درجه سانتی گراد فراتر برسد سلول‌های اسپیرولینا می‌میرند. همچنین بهتر است در شب دما 2 درجه کمتر از روز باشد.
آب: در پرورش اسپیرولینا خیلی مهم است که از آب مناسب استفاده کنید. اگر از آب شهری بدون فیلتر استفاده کنید به دلیل وجود کلر سلول‌های اسپیرولینا می‌میرند. بهترین و راحت آب در دسترس برای اسپیرولینا آب شهری فیلتر شده است. فقط باید به این نکته توجه کرد که فیلترهایی که استفاده می‌کنید به موقع تعویض شود تا کیفیت آب افت نکند. اگر از آب مقطر استفاده می‌کنید این آب‌ها فاقد املاح معدنی هستند و باید برخی ترکیبات را جداگانه اضافه کنید.
- برداشت اسپیرولینا
هنگامی که 5 تا 10 روز از کشت شما گذشت و یک کشت به رنگ سبز تیره و غلیظ داشتید که pH آن به 11 برسد، میتوانید اسپیرولینای خود را برداشت کنید. یک سطل تمیز بردارید و توری صافی را در لبه‌های سطل با گیره لباسی فیکس کنید. حالا کشت اسپیرولینای خود را آرام روی توری بریزید و با یک کاردک صاف کنید. اسپیرولینای شما به صورت توده‌ی سبز بدست می‌آید. اکنون میتوانید آن را به صورت تازه فریز کنید یا در سینی ریخته و خشک نمایید.
نکات کلیدی هنگام پرورش جلبک اسپیرولینا در خانه
- قبل از انجام هرکاری دست‌ها باید خوب شسته شود و دستکش لاتکس استفاده گردد.
- تمام ابزار باید شسته شده و تمیز باشد.
- pH را مرتبا چک کنید.
- به رنگ و بوی کشت‌تان مرتب توجه کنید. اسپیرولینا باید رنگ سبز تیره داشته باشد و بوی طبیعی دریا بدهد.
- هیچ وقت همه‌ی استوک جلبک اسپیرولینا را یکباره استفاده نکنید و بخشی از استوک جلبک خود را نگه دارید و آن را در یخچال نگهداری کنید.
